สถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน (Institute of Research and Development) เดิมทีได้พัฒนามาจากฝ่ายวิจัยและฝึกอบรมของสถาบันเทคโนโลยีราชมงคล วิทยาเขตภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภายหลังการจัดตั้งมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน ในปี พ.ศ. 2548 โดยได้รับการจัดตั้งเป็นหน่วยงานตามพระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน พ.ศ. 2548 เมื่อวันที่ 18 มกราคม พ.ศ. 2548 ให้เป็นหน่วยงานกลางของมหาวิทยาลัยมีฐานะเทียบเท่าคณะวิชาทำหน้าที่ในการบริหารจัดการเพื่อสร้างศักยภาพงานวิจัย นวัตกรรมและการบริการวิชาการ รวมไปถึงการกำกับทิศทางและยุทธศาสตร์การวิจัยและบริการวิชาการของมหาวิทยาลัยให้สอดคคล้องกับนโยบายการวิจัยและการพัฒนาประเทศ มีพันธกิจที่สำคัญ ได้แก่

• พัฒนาระบบบริหารจัดการให้มีประสิทธิภาพเพื่อตอบสนองต่อยุทธศาสตร์ด้านการวิจัยและการบริการวิชาการของมหาวิทยาลัย
• ส่งเสริมและสนับสนุนการสร้างนักวิจัยหน้าใหม่และการพัฒนาศักยภาพของนักวิจัยสู่การเป็นนักวิจัยมืออาชีพ
• สร้างภาคีเครือข่ายการวิจัยและการบริการวิชาการแก่สังคมทั้งภายในประเทศและต่างประเทศ 
• ส่งเสริมและสนับสนุนการเผยแพร่ผลงานวิจัยทั้งในระดับชาติและระดับนานาชาติและผลักดันการนำผลงานทรัพย์สินทางปัญญาไปใช้ประโยชน์ และ
• ส่งเสริมและสนับสนุนการพัฒนาเชิงพื้นที่ด้วยการบูรณาการงานวิจัยร่วมกับการบริการวิชาการบนพื้นฐานความต้องการของพื้นที่อย่างยั่งยืน  

    ทั้งนี้สถาบันวิจัยและพัฒนามีการแบ่งโครงสร้างการบริหารงานออกเป็น 4 ฝ่าย ประกอบด้วย ฝ่ายบริหารงานทั่วไป ฝ่ายวิจัยและพัฒนา ฝ่ายทรัพย์สินทางปัญญา และฝ่ายบริการวิชาการ